Inzetten op duurzame innovatie binnen 21 bedrijven

Lees het originele artikel in Cobouw.

Ondernemerschap en innovatie gaan bij TBI hand in hand. Door te investeren in een innovatie-ecosysteem wordt vernieuwing aan alle kanten gestimuleerd bij het concern van 21 verschillende techniek-, bouw- en infraondernemingen. “Innovatie is cruciaal. Als je maatschappelijk relevant wilt zijn, dan moet je aansluiten op maatschappelijke behoeften.”

Dit zegt innovatiemanager bij TBI, Douwe van den Wall Bake. Innovatie is wat hem betreft onlosmakelijk verbonden met duurzaamheid. “Het ligt in elkaars verlengde. Duurzaamheid geeft een license to operate. Wij moeten onze activiteiten in deze sector veranderen en verduurzamen. Innovatie is dé manier om verder te komen met duurzame oplossingen. Want als wij het in deze sector anders willen doen, moeten wij ook echt nieuwe oplossingen introduceren. Dit kan een nieuw verdienmodel zijn, een nieuwe technologie maar ook het efficiënter maken van een proces”, legt hij uit.  

Het bedrijfsmodel van TBI maakt het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid een vanzelfsprekendheid. Douwe: “Om ook in de toekomst wendbaar te blijven hebben we ondernemerschap nodig. Dat wordt dan ook enorm gestimuleerd. Dat wij een stichting als enige onafhankelijke aandeelhouder hebben, geeft daarbij voordelen. Onze financiële basis is stabiel dus wij hoeven niet te gaan voor kortetermijnoplossingen. Daarom investeren wij in een innovatie-ecosysteem. Dit bestaat uit een aantal elementen; de jaarlijkse TBI innovatieprijs, een programma voor intrapreneurschap én het stimuleren van co-creatie via een intern digitaal platform.”

Intrapreneurschap

Douwe benadrukt dat TBI als overkoepelend merk zelf niet innoveert, maar dat dit binnen de verschillende ondernemingen gebeurt. “Onze 21 ondernemingen verschillen van elkaar, maar binnen elke onderneming heb je enthousiaste collega’s die dagelijks bezig zijn met innovatie, onze intrapreneurs. Met het TBI impactLAB programma stimuleren wij ondernemerschap. Alle bedrijven presenteren elk jaar een strategische notitie, een soort jaarplan. Daar is innovatie ook onderdeel van. De ondernemingen kiezen zelf voor welke innovaties zij gaan. Wij kijken wel kritisch mee, maar in principe weten zij het beter. Zij kennen hun klanten en de markt het beste en welke regelgeving er geldt of aankomt. Wij stimuleren, maar sturen niet. Het is ook niet zo dat zij alle 21 verplicht mee moeten doen aan de Innovatieprijs.”

Deze TBI Innovatieprijs wordt dit jaar voor de 11e keer georganiseerd. “Het biedt de mogelijkheid om collega’s te helpen, belonen en waarderen. Het eerste jaar moest ik mensen bellen om mee te doen, maar nu is het niet meer weg te denken uit onze cultuur. Inmiddels zijn er drie categorieën: ideeën, innovaties en impact. Afgelopen jaar won ERA Contour de TBI Innovatieprijs bijvoorbeeld met het ingenieuze safety slide hekwerk in de categorie ‘innovaties’. Dit hekwerk is een voorbeeld van een praktische oplossing die bijdraagt aan meer efficiëntie en veiligheid op bouwplaatsen,” zegt Douwe.

Safety slide hekwerk 

ERA Contour werkt al vier jaar aan een groot bouwproject De Nieuwe Defensie in Utrecht, waar 950 appartementen worden gerealiseerd. Er worden daar veel breedplaatvloerdelen geplaatst. Bart Groot, uitvoerder bij ERA Contour, vond de manier waarop dit gebeurde niet helemaal veilig en vooral ook tijdrovend. “Vroeger werd de vloer gelegd met een harnasgordel die je vast kon zetten aan de vloer, maar dit mag niet meer. Tegenwoordig zegt de wetgeving dit bij de bron aan te moeten pakken en dat er een hekwerk omheen moet staan. Het kost echter heel veel tijd om het systeem vast te zetten. Daarnaast vonden wij het hekwerk wat hiervoor wordt gebruikt niet veilig genoeg. In de eerste fase van het project, heb ik me daarom voorgenomen om voor de volgende fase extra ons best te doen om dit op een veiligere en makkelijkere manier te realiseren. 

Met het safety slide hekwerk hebben wij winst op drie fronten, het is veiliger, beter en sneller. Het hekwerk heeft een schuifgedeelte, waardoor mensen niet meer met hun hoofd door het hek hoeven om de breedplaten te leggen. Het is bedacht vanuit de praktijk, door mensen die ermee moeten werken”, vertelt Groot. Na het eerste prototype wordt een verbeterde batch gemaakt door onze materieeldienst, waarmee zusterondernemingen zoals J.P. van Eesteren, Koopmans Bouwgroep en Hazenberg, gaan testen. Patent zit er niet op. “Het moet juist een oplossing worden die de hele bouwwereld kan gebruiken.”

TBIx 

Dat geldt eigenlijk voor alle innovaties. Douwe: “Het gevaar is dat er in de bouw vaak heel projectmatig wordt gewerkt, dus de kans dat een innovatie in een volgend project weer wordt toegepast is niet per se groot. Wij willen daarom kennisdeling stimuleren. Ook intern is dat nodig. De eerste stap is dat onze andere ondernemingen weten dat het bestaat. Via ons interne, digitale platform TBIx kunnen ondernemingen projecten delen, laten zien waar zij mee bezig zijn en elkaar vragen stellen. De X staat voor X-factor, maar ook voor kruisbestuiving en co-creatie.”  

Grote piek in 2030

Het Modular Power Platform (MPP) is een ander voorbeeld van een innovatief systeem dat in veel meer sectoren inzetbaar zou zijn. Wil Habets en Ronald Kuiper van TBI-onderneming Eekels Technology, gespecialiseerd in elektrotechnische oplossingen voor scheepvaart, wonnen in 2022 de impact-categorie van de TBI Innovatieprijs. Douwe: “Het MPP is een voorbeeld van een duurzame oplossing waar je een aantal decennia op voort kunt bouwen. Dit laat zien dat je met innovatie echt iets wezenlijks kunt veranderen.”

Het MPP is de kerncomponent van de elektrotechnische installatie en is ontstaan uit de vraag naar variabele spanningsbronnen en groter dynamisch bereik, leggen Habets en Kuiper uit. “Enerzijds moeten de emissiedoelstellingen van IMO in 2030 worden behaald, aan de andere kant verwachten wij rond deze tijd een grote vervangingsmarkt. Schepen hebben een gemiddelde levenscyclus van 25 jaar, dus wij verwachten in 2030 een grote piek.” De kern van het MPP-systeem is de technologie om alle verschillende energiebronnen met elkaar te laten samenwerken en zowel wisselstroom (AC)- en gelijkstroom (DC)-systemen en alle overige toepassingen te integreren op één platform. “Alle voedingsbronnen, zoals waterstof, batterijen, zonne-energie, maar ook conventionele generatoren, zijn te koppelen aan dit platform. Het MPP-systeem geeft flexibiliteit.” Bovendien biedt het ook mogelijkheden voor landgebonden systemen. “Het zou een hulpmiddel kunnen zijn om de netcongestie op te lossen.” De eerste schepen met het Eekels Modular Power Platform zijn inmiddels in de vaart.

Coalities nodig

Uiteraard worden niet alle ideeën uiteindelijk een succes. Douwe: “Het zou gek zijn als dat wel zo zou zijn. We investeren echter in een cultuur waarin je niet af bent als iets niet lukt. Sommige innovaties slagen bijvoorbeeld niet omdat er systemisch iets in de weg zit, zoals certificeringen voor bouwmaterialen of regelgeving. Om daar doorbraken in te forceren heb je nieuwe coalities nodig. Daar zijn we via de TBI klimaattrein nu ook mee begonnen maar daar is ook nog veel werk te doen.”