Rosanne Stel spraken we al eerder, tijdens haar eerste werkperiode als TBI-trainee. Toen werkte ze als werkvoorbereider bij bouwbedrijf ERA Contour op het Rotterdamse woningbouwproject The Hudsons. In haar huidige werkperiode, de tweede van drie, ondersteunt ze de integrale ontwerpmanager van Croonwolter&dros bij de renovatie van het Paleis van Justitie in Den Bosch. Bewust schuift ze van uitvoering terug naar ontwerp. In haar derde periode wil ze nog verder vooraan in het proces aan de slag: bij tenders of projectontwikkeling.
‘Ja, gelukkig wel. Van de vijf huizenblokken was van één de ruwbouw bijna klaar toen ik wegging. De piek qua drukte was nog niet bereikt, maar ik heb veel meegekregen. En ik ben laatst nog virtueel langs geweest. Ik heb nog goed contact met mijn collega daar en die gaf me videobellend een rondleiding.’
‘In de eerste plaats wat werkvoorbereiding eigenlijk inhoudt en vervolgens wat de impact van een ontwerp is op de uitvoering. Dus globaal: waar moet je op letten als je iets gaat bouwen en als je iets gaat inkopen? Het was ook echt een bewuste keuze om mijn traineeship te beginnen bij de bouwpraktijk. Ik leer door ergens een beeld van te krijgen. Als ik zie dat metselwerk voor vertraging zorgt omdat een heel moeilijk patroon is bedacht, leer ik daarvan dat je daar in het voortraject rekening mee kan houden, bijvoorbeeld in je gesprekken met de architect of de afdeling calculatie.’
‘Precies. Bij The Hudsons moest in twee van de vijf woonblokken een traforuimte worden geplaatst. Tijdens het bouwproces bleek dat de timing van de energieleverancier die leidingen kwam aanleggen, niet strookte met onze bouwvolgorde. Hierdoor moesten steigers tijdelijk worden afgebroken en na de aanleg van de leidingen weer opgebouwd. Als we dit van tevoren hadden geweten, hadden we er in het ontwerp voor kunnen kiezen om in een ander gebouw (met een andere bouwtiming) het trafostation onder te brengen.’
‘Ja, ik koos om te beginnen als werkvoorbereider, in die rol zorg je dat er kan worden gebouwd wat is bedacht. In mijn huidige functie denk ik mee over het ontwerp van wat gebouwd moet worden, dus eigenlijk de hoe en waarom. Hierbij speelt afstemming met de (eind)gebruikers van het Paleis een grote rol. In mijn volgende werkperiode zou ik helemaal vooraan in het bouwtraject willen zitten in een tenderteam of bij projectontwikkeling. Dan ga je vaststellen wat er gebouwd moet worden. De volgorde in mijn traineeship is dus precies andersom dan de praktijk.’
‘Bij de renovatie van het Paleis van Justitie in Den Bosch zorg ik voor de afstemming tussen opdrachtgever, gebruikers en het ontwerpteam. Sommige eisen staan functioneel beschreven, dan staat er bijvoorbeeld dat een ruimte een prettige werkomgeving moet bieden. Op grond daarvan kan het ontwerpteam kiezen voor zachte kleuren en natuurlijke materialen. Maar ik begeleid zo’n afstemming met de gebruikers. Dus ik kijk naar contracteisen en stem de losse eindjes af met de opdrachtgever en gebruikers.’
‘Ja, net als verwachtingsmanagement. Zo heb ik een filmpje laten maken waarmee ik alle betrokken partijen een idee wil geven hoe het gebouw er straks uit zal zien. Voor de inhoud van het filmpje heb ik, van opdrachtgevers tot uitvoerders, input opgehaald. Met het beeld dat het filmpje schetst, hoop ik de verwachtingen in goede banen te leiden en draagvlak te creëren voor het eindresultaat.’
‘Klopt, dat gaat over de vraag hoe we vaststellen dat we ook maken wat we beloven. We hebben daar een systeem voor waarin we uit onze eisen weer afgeleide eisen opstellen waarvoor ik dan acceptatiecriteria vaststel. Het afvinken of we aan deze concrete eisen voldoen is verificatie. Bij validatie controleer je bij de opdrachtgever en gebruiker of wat we gaan maken ook dat is wat zij willen. Dat doen we bijvoorbeeld door een aantal kamers als mock-up te bouwen. Daarmee kunnen we ook controleren of de ruimten voldoen aan de akoestische waarden. Als dat niet zo is, kun je daar beter bij de mock-up achter komen, dan als alles is gebouwd.’
‘Zeker. Wij wonnen deze tender onder andere vanwege de manier waarop Croonwolter&dros de flexibiliteit van de indeling garandeert. Dit gebeurt door de keuze van klimaatplafonds die overal op dezelfde hoogte met dezelfde interval hangen. Hierdoor kan elke 1,8 m2 een eigen functie (en temperatuur) krijgen. Vaak is het zo dat het verlaagde plafond met vast leidingwerk een andere indeling onmogelijk maakt. Hier niet. Verder wordt het hele systeem modulair en prefab gebouwd, met minder afval en minimaal gebruik van materiaal.’
‘Elkaar spontaan tegen het lijf lopen, is er niet meer bij. Maar je kunt altijd zelf iets regelen. Zo ging ik op bezoek bij Dorien Staal, directeur van Voorbij Prefab. Ik wist dat TBI-trainee Vincent daar ook werkt en zich bezighoudt met duurzaam beton, en dat de net gestarte TBI-trainee Monique een scriptie heeft geschreven over duurzaam beton. Dus ik vroeg of zij ook wilden aanhaken. Dat werd een heel interessante ochtend. Daarnaast worden er online pubquizzen, borrels of locatiebezoeken georganiseerd.’
‘Ik merk dat ik vooral wil zorgen voor verbinding. Men denkt vaak dat de bouw draait om getallen, maar ik denk dat het juist een super sociale sector is die draait om samenwerking, wederzijds begrip en communicatie. Want het werk van de een heeft grote impact op dat van de ander. Maar in welke functie ik dat het beste zou kunnen doen, weet ik nog niet.’
